Kopalnia kiedyś i dziś (cz.1)

Magnum Sal

Wieliczka tuż po Wielkiej Wojnie prezentowała się raczej ubogo, częściej drewniana niż murowana, z fatalnymi błotnistymi drogami. W roku 1921 w mieście mieszkało 7361 osób. Liczba ta w kolejnych latach będzie rosnąc, ale powoli. Wieliczka powstaładzięki soli i ów słony fundament nie zawiódł również po I wojnie światowej. W niedoinwestowanej przez zaborcę Małopolsce kopalnia była prawdziwym dobrodziejstwem, dając ludziom pracę oraz dzieląc się nowoczesnością (choćby prąd z wybudowanej w latach 1911/1912 elektrowni salinarnej). Archiwalne zdjęcie pochodzi z roku 1922. Zrobił je Władysław Gargul, który wspiął się z aparatem na południowo-wschodni stok wielickiej kotliny. Zdjęcie współczesne: Rafał Stachurski.



Brama do podziemi

Włoska riwiera? Monte Carlo? Oto nadszybie szybu Daniłowicza z lat 20. XX wieku. Murowany budynek pochodzi z roku 1898 – z czasem stał się częścią jednego z najbardziej wielickich widoków. Wrósł w pejzaż tak mocno, że zagadnięci o kopalnię „tubylcy” właśnie jego wieżę wskażą zdezorientowanym turystom jako punkt docelowy. Historia Daniłowicza rozpoczęła się w wieku XVII. W latach 70. XX wieku pogłębiono go do poziomu III, niedługo potem do V. Poziom VI szyb osiągnął po odzyskaniu niepodległości. Do roku 1869 nad Daniłowiczem pracował kierat konny, zaś górnicy, urzędnicy salinarni i goście zjeżdżali na dół w tzw. szlągach (od roku 1868 była alternatywa – schody mianowicie).Zdjęcie archiwalne: wyd. W. Gargul, 1916-1939. Fotografia współczesna: R. Stachurski.



Józef, który został Tadeuszem

Szyb Kościuszki to dzieło Austriaków. Głębokość I poziomu (ok. 54 m) osiągnął w latach 1790-91. Do końca XIX wieku miał już 297 m (poziom VIII). Nowy szyb dedykowano cesarzowi Józefowi II. Patron mógł zmienić się dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości – od roku 1918 najbardziej na zachód wysunięty szyb wielickiej kopalni zwie się szybem Tadeusza Kościuszki. W roku 1869 „Józef” otrzymał parową maszynę wyciągową, zwalniając tym samym ze służby „Wodną Górę” (od średniowiecza główny szyb odwadniający). Współcześnie przy szybie Kościuszki działają węzeł podsadzkowy oraz węzeł iniekcyjny. Zdjęcie archiwalne: W. Gargul, 1922. Zdjęcie współczesne: R. Stachurski.